Berikut ini adalah naskah rekaman
ceramah adat Minang Kabau dengan judul “Pitaruah Ayah Untuak Anak Laki-Laki”
atau “Pesan Ayah Untuk Anak Laki-Laki”.
(2-00:00) Dek inyo bagagang panjang,
bio-bio manjala tanah, supayo tagak bak urang pulo tapaso malilik batang
bagantuang ka rantiang kayu. Banyak kacang pakaro kacang, kacang miang paliang
manggata. Gata dek miang bio-bio taseso sabatang tubuah, jantuang lah mintak
gawiak pulo. Ba’a bana sakik padiahnyo nak sulih lah Ayah mangatokan, antah kok
urang nan marasai.Sumpah, kutuak, caci-makian, upek caraco, caruik kungkang,
dibanci salamo hiduik. Jangankan ka mandakek, mandanga namo sajo lah jajok. Kok
kunun maliek ka pamenan. Jo api mamunahkannyo nak tunggua dikikih
dilantiangkan, baitu doso kacang miang. Nyampang kok kito manusia mamakai
sifaik bio-bio, sakampuang kanai miangnyo manggata turun-tamurun. Jauahkan laku
nan baitu nak, buliah salamaik hiduik awak.
Cubo wa’ang bayangkan, ulah dek
asuang jo pitanah, gunjiang kian kincah kamari, bisa mararak kasiah sayang
urang balaki di sibaknyo. Tibo didagang panggaleh lahabiah di timpo kabakaran,
tansano api nan mamakan tingga juo puntuang baronyo. Taga dek bingik dangki urang
toke manjadi anak buah. Santano kantua ditimponyo direktur masuak pinjaro,
manajer dipecat tagak, sekretaris tabaok rendong. Untuak itu Ayah ingekkan,
hati-hati dalam bagaua, banyak batamu bio-bio nak ulek bulu namonyo juo. Karena
bak cando jujur muluik manih baso katuju, awak talen parlente pulo panampilan
pun mayakinkan. Ado kalonyo potongan dukun paham rasio dalam batin pandai
manakok hati urang. Kadang-kadang bantuak ulama, hadihnyo balapiah-lapiah,
ayatnyo bak ilia-ilia, iko dalia iko ma’ana. Ado juo rupo sarjana tau jo pasal
undang-undang hukum pidana jo perdata. Pendekknyo baragam, kicuah jo kecoh nan
nyato inyo manyerak miang cundang kabaji nan nyo agiah. Pura-pua ibo, kasihan
katonyo ingin nak manolong barisuak urang batagak gaua gawik gapai sapanjang
jalan baliau mangakeh di subaliak. Ma
adoh iyo urang macam itu nak, adoh sifaik nan ka dipakai, yaitu manjauah.
Ibaraik marambah bio-bio kok hanyo dioyak dari bawah atau diruntun diratehi
alamaik miangnyo batebaran badan ang juo nan kagata. Kalau ka tangguang-tangguang
masuak sakadar badebat manumpalak eloklah manyisiah sajo. Sabab dek aluih makan
jarumnyo, rumik mancari jajak masuak. Indak batali ka diri atau tampuaknyo ka
dijinjiang salain dandam parang batin batinju kasudahannyo. Basuo bak pantun-pantun
urang, jam gadang di Bukittinggi talatak
di Pasa Ateh, tukang palindih daulunyo. Haluih karajo urang kini mangarang
bungo jo karateh dek kumbang basosok juo. Nak duo pantun sairiang, babuah rambai di puguak, bungo disasok
barau-barau, ulah parangai kayu bungkuak, caia malaleh kuduak kabau.
Pahamkan bana tu nak kanduang, jago diri ang kanai miang, apolai manjadi miang,
samo tak elok kaduonyo.
Adopun paku ataupun pakis
tarmasuak bangso suku rumpuik. Sajak dulu di ranah minang paku takato jadi
sayua sampai kini musaua juo. Malah ndak sajo di kampuang awak, lapeh ka Jawa,
ka Malaysiam ka Ambon, ka Kalimantan, sampai Brunei Darussalam, populer katupek
gulai paku, lontong Padang namonyo sinan. Nan paliang lamak dicampua jariang,
serak-serakan udang bariang, asamnyo, asam balimbiang, bungo sambuang konconyo
bana. Kok nak tau jo lamak paku nak cubo diulang maangek-i, lah masiak
mangkonyo sero. Tapi ado saketek nan maibo, manuruik pituah angku doktor, paku
ndak manganduang gizi, sanasib pulo jo cubadak, manganyang indak bavitamin (he
…). Bialah ka ba’a pulo (heh …). Nan nyato itulah budaya awak, gulai pusako
Minang Kabau. Samanjak alun barabalun, maso lauik sacampak jalo, marapi
sagadang talua itiak, paku cubadak alah juo. Hidup paku jo cubadak, maju terus
pantang mundur (he…).A . . . kito tinggakan satu taminak, ditala’ah
sifaik-sifaik-nyo tu ambiak ka jadi guru. Dari pangalaman ilmu paku ado bana
nan kadi tiru. Yaitu, perjuangan manantang hiduik, “Strangle for life”, kato si bule. Yakin, gigiah, pecaya diri tapi
jujur. Itu nan patuik kito contoh. Cubo ang like, ang pandangi. Indak sajo di
tanah lambuak, di tanah lapa inyo iduik, di salek batu jadi juo. Malah indak
pun di ateh bumi di dahan kayu tumbuah paku, di batang karambia bisa subur
sampai ka pucuak-pucuak, atok paku ko tatap iduik mewah.Sungguah manjadi
pengembara, hinggoknyo indak manyeso, makannyo mancari surang, pantang
manggaduah urang lain, bak cando limau di binalu. Mandiri, itu nan patut ka
ditiru, suri tauladan ka dipakai.
Satantang gigiah jo gagah caliaklah
parjuangannyo, walau dihalang, dirintangi, baluka mahambek paneh, angin pun tak
dapek lalu ulah dek angkuah kayu gadang. Inyo mampu batahan iduik di bawah
bayang kesombongan. Baru kapatang kanai sabik, pagi cako di lanyau kabau, atau
diimpok kayu mati, sahinggo punah tingga tunggua, bisuak pagi tuneh tacogok
sa-pakan lah rimbun pulo. Panek batauik tak mamba’a, diparun alun ka’abih,
antah kok urek nan tacabuik. Tapi, salagi rumpun tak binaso nan paku, bapantang
mati. Sadangkan maklhuk tumbuhan tu nak, indak baraka, indak baraso, indak pulo
punyo napasu lai gigiah mancari hiduik. Manga kalian kok manganggur, haa.
Banyaklah contoh Ayah liek, taganda di parantauan, ta tumbuak usaho galeh
pondoh poroh pulang ka kampuang. Pangacuik, kok ka gadang raso tak mungkin,
pokok tandeh kadai lah lapeh. Carilah mato lokak lain ba’ako lari dari porong.
Kandas galeh, lompek ka tukang, ndak lanteh cubo mangantau salek juo ka maojek.
Saindak-indaknyo jadi cingkariak, manguli manjawek upah. Pendeknyo usaho, tidak
satu jalan ke Roma kato rang sinan. Nan ka usah, kalau ba CV. Duo Jari, ma’agen
manjua ganja, manempe jo tante girang, adaik malarang, undang managah, isuak
basinggang di narako. Kok lai baliak ka kampuang, basawah mambuka landang,
baparak, taranak ayam, syukur bana turun ka tani. Ha… iko indak sawah tingga,
ladang marimbo, hutan kosong, lahan talantar, inyo nak sungguah di palantah.
Tangah hari di lapau juo, domino balapia-lapia, gurau jo kincah nan utamo.
Sahinggo di luluak tajak balariah, pinggan tak cukuik. Pamaleh, kanker jo tumor
dalam hiduik nan panyagan, pambarek tandan, pamalu lambek bakisah. Pantang
cilako kami dulu, bagayuik ka urang tuo, babaliak makan ka pusako. Apo lai
marengek-rengek, pacar den lah gadang juo, kawin ka ba’a ko den lah Ayah, itu
haram bagi anak Minang.
Baitupun taradok palajar,
mahasiswa nan pacah mental, pangaluah panjang, patuik baraja dari paku.
Mantang-mantang anak kuliah, gengsi bana turun ka pasa, namuah manjadi kutu
rumah. Panganggur intelek bahaso trend-nyo, rumus nan dipakai-nyo. Tujuan
sikola jadi pegawai, cari karajo ilia mudiak, masuak kantua kalua kantua, lamar
kian kamari, mohon kamari. Sahinggo lah tipih tapak sipatu, tabuak sarawa
tantang ikua, batarimo ka indak juo. Tidak ada lowongan atau tunggu saja
panggilan, baitu jawab pesonalia. Mako dek bosan gilo mananti umua samakin gaek
juo. Kasudahannyo, baputuih aso, tibo depresi frustasi, mamanuang, panggalak
surang. Dicarak lai kaleang baigon, babuih muncuang dalam kamar. Cengeng!
Mako dari itu nak, karano waang
lah SMA nan Insya Allah tanago Ayah kuek juo, talakik manyambuang ka fakultas,
kini-kini Ayah pasankan nyampang kok jadi mahasiswa, sampai-tak sampai di
wisuda, jaan pasang jarek samato jadi pagawai di kantua-kantua. Karano pitiah
tiok mangarik, sogok-manyogok lah biaso atau dek sabab karano lain indak
manabuak cito-cito. Mako, bukak-lah usao surang, bewiraswasta, bahaso kalian.
Jaan tagoda baman jo pagawai, kok indak di kantua indak ka makan, badasi juo
ndaknyo, musti sanggup mandiri, bedikari. Ingek kato Bung Karno “Kesempatan itu bukan ditunggu tapi
diciptakan”. Kalau hanya hiduik manunggu, samo awak jo lawah-lawah, sifaik
pasif tu mah namonyo. Sadangkan awak harus agresif, progresif dan dinamis.
Baitu karakter urang Minang, watak pusako dari dulu, kini kalian mawarisi.
(2-10:00)
Adopun nan ka di pantang
ka dihindari, laku parangai dek binalu, sifaik cilako dibaoknyo. Takalo bamulo,
inggok manempe di kulik dahan, duduak di ujuang-ujuang rantiang. Eloklah baso
batang limau, urang bataduah di baok naiak, dijamu dibari makan, tamalam
diagiah lapiak. Dek lamo lambek manompang mulai bapucuak salai daun, kian hari
batambah rimbun, urek manjala-jala juo kini malilik mangulampai. Akia kato
sudahan kalam, nyo barantiang badahan rampak, badaun babungo kambang, batang
gampa urek mancakam, kalahlah nan asa dek nan tibo. Kini limau tingga jo namo,
ujudnyo nyato la binalu, sumpah bagumam batangguangkan. Jauahkan sifaik nan
baitu nak, gadanglah doso mudaratnyo. Tahu-tahu iduik manumpang, awak buliah
urang tak rugi, usah kalamak dek awak surang, cadiak buruak tu mah namonyo.
Licik, kato urang subarang, diagiah hati, bakandak jantuang, nan bak Balando
mintak tanah. Buruak laku, jaek parangai, aka ciluah busuak pangana, niaik tak
lain maniayo. Banasehat para pujangga, “Jangan
ciptakan kebahagiaan di atas penderitaan orang lain” atau bahaso populer
Minang Kabau “Lamak dek awak katuju dek
urang”. Kok raso dibaok naiak, pareso dibaok turun itulah timbangan rang
babudi. Santano budi nan lah pupuah, nak alam sampik langkah tatumbuak. Sulik batenggang
bakalaka, badan disisiah urang banyak. Dangalah pantun urang dulu: Dek ribuik rabahlan padi,dicupak datuak
Tumangguang,kalau iduik indak babudi,duduak tagak kumari cangguang. Babelok babilin-bilin, di cako padi ka
tabiak, dek elok urang tak ingin, dek baso urang manggarik.
Kok tumbuah ba induak samang,
tenggang amanah tabinaso, pitaruah dipaliaro, martabat dijunjuang tinggi,
caliakkan raso budi baiak. Ijan samantang urang lah picayo, awak kuli disangko
toke, ba’a kalatiak ujuang jari, angek lah tagah dari cangkia. Nyampang anak
iduik di rantau agak-agak di kampuang urang, bumi dipijak usah lambang, lauik
ditampuah jan bariak, manyanguak indak mangaruahi. Turuik-kan adaik caro sinan,
isi cupaknyo nan tatagak, tiru ragian nan takambang. Kok bakato di bawah-bawah,
usah pangieh jo panggisia, kecek maikua itiak jantan. Lah nyato si pontong tak
bajari, cincin ameh baparagokan. Urang lah mati indak makan, rimah disapu ka
ilaman, pantangkan bana tu nak kanduang. Mambunyikan tipi jo radio, usah
sahabiah-habiah puta, tenggang subalah-manyubalah. Mungkin anaknyo baru lalok,
tagaduah urang sadang damam, pikiran samak-samak ibo. Samantang awak naiak
honda, kanalah urang jalan kaki, kanai potong indak mamba’a, nak nan bedo
kabuik di balakang, bunyi knalpotnyo nan manyeso. Kasimpulannyo, walau binalu
nan tatuduah ambiak ibaraik jo itibar usah manari di ateh bangkai, Ayah tak
suko tantang itu.
O… nak kanduang badan dek Ayah,
lah panjang Ayah batutua, bajelo kisah tafsiran, mangaji rasio alam. Tapi
ba’awal kato bamulai, Ayah bukanlah cadiak pandai, buto do dalam pangatahuan,
rabun di tantang pangalaman. Mako, ibaraik si buto dapek gajah. Nan taresek
baru ikuanyo, alunlah tubuah sabatangnyo. Kok lai namuah mambaco, nak manyimak
mamparatikan, di alam kuliliang kito nagko batabua suri tauladan, banyaklah
contoh jo ibaraik. Jo kaharibaan bisa disauak, paham di batin manampuangkan,
sinan basuo lubuak ilmu aia janiah, sayak nan landai tampek baranang aka budi.
Dek sabab karano itu, rajin-rajin anak baguru, maliek bayang nan tasirek.
Cubolah jawab tako-taki, kiat isyarat dari alam dan itu anjuran dalam syarak tu
nak. Tuhan bana nan manyuruahkan, batanyo Allah jo firman-Nyo: “Apakah kamu tidak memperhatikan betapa bumi
dihamparkan dan langit di sungkupkan, apakah kamu tidak memperhatikan pegantian
siang dengan malam, apakah kamu tidak memperhatikan keberadaan binatang unta
dan lain sebagainya ?”.Malah tanyo baruntun dari Tuhan kapado kito manusia
: Afala tubbsirun, afala ta’kilun, afala
ta’lamun, afala tattafakkarun Ya Ulil Albab, Satiok tanyo bakandak jawab,
nak pudulah pulo tanyo Allah.
Hampia sajam Ayah basurah, kini
dihimpun ciek-ciek, diambiak pati santannyo. Dari sapanjang tutua tadi tigo
sajo isi pidoman, yaitu hubungan diri samo diri, hubungan diri jo manusia,
hubungan diri dengan Allah. Mari disabuik
satu-satu:
Adopun hubungan diri jo diri indaklah lain
mukasuiknyo mambantuak watak jo karakter dalam mancari kepribadian, adolah limo
rasionyo, nak. Nan partamo, tujuan hiduik, motivasi jo nawaitu. Dari mano
datangnyo awak, sadang di mano kito kini, kamano arah ka dituju. Batanyo ka
diri, untuak apo waang ko iduik? Ka manga datang ka dunia-ko? Kok indak tau
jawabannyo, Tuhan manolong manjawabkan.“Wama
akhlaktul jinni wal insa illa liyak buduni”.Tidaklah aku jadikan jin dan
manusia kato Allah, kecuali untuak mengabdi kepada-Ku saja. Untuak itu
Rasulullah pun batitah, iduiklah sasuko hati, tapi ingek salamo iduik musti ka
mati, karajokan apo nan taragak, tapi ingek satiok karajo akan ditanyo,
cintoilah apo nan dihati, tapi ingek satiok pertemuan ado perpisahan, itu nan partamo.
Nan kaduo, bapandirian taguah,
berprinsip nan jaleh istiqamah yakin ke diri. Arek-arek kalau bapacik,
taguah-taguah bakeh ka tagak. Usah baganggam-ganggam baro, raso kahangek
dilapehkan. Kalaulah tagak di nan bana, ijan ragu manantang bandiang. Nyampang
nan hak dirabuik, rampeh, martabat dilanyau urang, pantangkan mundur satapak
Yuang, haram bumi bakeh Ang lari. Syahid membela kebenaran daih mangalah dengan
salah.
Nan katigo, jujur jo amanah. Di
dalam hati manusia ado zat nan paliang adil, itulah inyo kalbu kato rang siak,
nurani kecek rang pandai, raso pareso keceknyo adat. Musuahnyo, iyolah napasu,
sadangkan akal kumari masuak. Mako satiok kakok ka diawai, tanyolah dulu nan di
dalam lai kok izin hati nurani. Biasonyo pikia sakali, mananglah nafsu, akal
mandorong jo usaho, badan mambantu jo karajo. Tapi baoklah maranuang dalam-dalam,
duo tigo ulang bapikia, kalbu nan suci akan manang, picayolah. Kompasnyo indak
jauah-jauah, yaitu hukum cacak jangek. Piciaklah diri awak dulu, sakik dek
awak, sakik dek urang.
Nah, nan kaampek, dinamis, ligat
kato rang medan, lasak kato rang Minang. Usah layua pandingin darah, talampau
banyak agak-agak, suko mananti garah alah. Kalau cameh jo gamang lah dahulu,
ragu jo bimbang, takuik kanai alamaik karajo tak manjadi. Tapi kok lah habih
tenggang jo kalaka nan di juluak ndak jo dareh, nan dijapuik ndak kunjuang
tibo, baru tawaqal pado Allah, takdir tu mah namonyo. Hadapilah dunia dengan
senyum, baitu kato ahli fikir.
(2-19:00)
Nan tarakhir, nan
kalimo. Yaitu, basifat saba jo rillah. Nan Ayah mukasuik dengan saba, bukan
mambatu muko tembok, kanai lampang pipi nan suok, diagiahkan pulo pipi kida,
bukan baitu. Tapi, indak cameh wakatu susah, indak takabua di nan lai. Hindakan
tamak jo lobo padokan apo nan ado, syukuri barian Allah. Nan manjadi sifat dari
napasu, adolah salalu maraso kurang, ha . . . . Tansano Marapi jadi perak,
Singgalang jadi suaso, nyo mintak andikek jadi ameh, Gunuang Sago manjadi
intan. Baitu kandak dek napasu. Untuak itu, ado rem nan paliang pakam, yaitu
sifat kana’ah. Aratinyo, sifat kana’ah memanfaatkan dan merasa cukup dengan apa
yang diperoleh. Kok urang baparabola, dek awak tipi hitam putiah, usah manonton
ka subalah. Tapi, nikmatilah nan awak punyo karano itu baru nan ado. Dek
ranggaek nan tidak mampu, maraso banggalah tamat SMA gunokan ilmu nan didapek,
itulah inyo sifaik kana’ah.
Ba’a pulo hubungan diri jo
manusia, dek kito makhluk sosial nan hiduik sanda-basanda, mangko paeloklah
hubungan jo masyarakaik. Ba’alah kacadiak awak, baralah kabanyak pitih, kito
paralu jo manusia. Saindak-indaknyo paja sirah baru ka laia. Kalau wa’ang
mangecek surang, galak-galak indak bakawan, Ayah antakan ka padang gaduik,
tandonyo utak nan lah kanai. Katahui-lah nak, sahino-hino hiduik, kalau awak
disisiah urang ilia lalu, mudiak tak singgah, ka tangah tarapuang-apuang, ka
tapi tapenda-penda. Banyak pintu caro bagaua, kuncinyo hanyo sabuah. Yaitu,
hormati orang lain, sakali urang dimuliakan, balipek gando kabalehnyo. Ciek
jari manunjuak, tigo nan untuak awak. Ado
limo nan musti dipakai. Manolah caro nan limo: Partamo, panyapo,; Kaduo,
pamuji; Katigo, panolong; Kaampek, pamaaf; Nan Kalimo, panyuko.
Tagua sapo dimaa basuo, ibaraik
asahan silaturrahim, batin tajam, budi bakilek. Paramah baso katuju, muluik
manih kucindan murah, sopan jo santun dilabiahkan. Nan elok, nan rancak bana
awak dulu mulai manyapo nan bansaik, sapo dahulu piliah-piliah manyapo gadih,
tanyo-batanyo ka sia tantang hobi, tantang usaho, tantang dnsanak familinyo.
Kok anak tingga di kampuang, sapo satiok urang lalu, usah disibak jo di sisiah.
Pangkek rang gaek dipa-apak, patuik ba amak imbau amak, ba-inyiak atau
ba-angku, ka nan ketek baitu pulo. Nyampang awak di rantau urang, asal kenal
wajib disapo. Paliang indak, angguak ketek, bahalo, baangkek tangan, itu kapalo
baso-basi.Adopun sifaik dek manusia nak, ingin dipuji, dikagumi, diumbuak,
disanjuang-sanjuang, bataruih-tarang nyo nan sagan. Siapopun ingin panjang
umua, tapi takuik manjadi tuo. Mako sananglah bana dihatinyo, dikatokan baliau
awet mudo, umua gaek, kaniang bakilek, taimpik galombang anak bujang, ha . . .
. Pujilah nan disayanginyo, anaknyo nan kamek, lincah, galeknyo nan tagak tali,
tapi ijan dipuji inyo rancak, balapia tinju dihiduang ang. Agak-agak maanjuang
urang nak, usah malimbak, malabiahkan, overdosis ibaraik ubek. Bisa malonjak
anak bayi, babaliak aruah panabangan, nak tuah dapek cilako. Sasudah itu suko
manolong, malang mujua, sakik jo sanang, indak kalapeh dari tangga, kini urang
bisuak kok awak. Bakato Buya Hamka : “Jangan
tetawakan orang jatuh, tapi bersyukurlah kalau anda tidak jatuh, dan
sebaik-baik pekerjaan adalah menolong orang dalam jatuh”. Kok sanang
jalang-manjalang, kok sakik silau-manyilau, kok mati janguak-manjanguak. Banyak
caro manolong urang, tolong jo pitih jo harato, tolong jo jariah jo tanago,
saindak-indaknyo tolong tolong jo aka pikiran, jo do’a jadi juo. Sauleh rimah
dalam litak labiah lah gadang manfaatnyo dari sakancah nasi, katiko kanyang.
Nan katuju dek Rasulullah, pamaaf indak pandandam. Sampilik mambari maaf, pamaha
jo karilahan, itulah urang rendah budi. Mambayang ka paroman-nyo, muko karuah,
kaniang bakaruik, hati kasek, bantuaknyo sanga, lah pupuih Nur-Hidayah.
Sadangkan Adam lai nyo khilaf, talampau pantang makan khuldi, Tuhan mambari
kaampunan, kok kunun-lah kito makhluk. Manuruik dalih biasonyo, nak apobilo
urang pabaso tando ceke, apobilo pacimburuan tandonyo jahek, urang pasumpah
tando ciluah, pandandam tando takabua, setan basarang di hatinyo. Awak barasiah
tak badoso, urang lah salah kasadonyo, namuah batahun ndak manyapo, jo dunsanak
bakarek rotan. Baparingek Nabi jo hadis-nyo, duo nan ka diingek, duo pulo nan
ka dilupokan. Nan kadiingek, salah awak ka urang lain, jaso urang ka diri awak.
Dan nan ka dilupokan, jaso awak ka urang lain, salah urang ka diri awak.
Nyampang sunsang tabaliak pasang nak, cabiak-cabiak silaturrahim, caia ukhwah
islamiah, sinan ka turun murka Allah.
Kini nan kalimo, nan kalimo yaitu
panyuko, barasiah hati, kok urang mandapek rahmat sato basyukur, bagumbira,
nyampang kok bala manimponyo, prihatinlah di nasib kawan. Usah sabaliaknyo nak,
manampak kawan barasaki, awaklah masam kurang bunyi, hatipun paneh manggalagak,
mancaliak kadai urang kayun, dek awak susuik jua-bali. “Ayam batino nan batalua, ikuanyo padiah dahulu”. Jauahkan sifaik
nan baitu nak. Baitupun usah pamatahkan kecek urang, suko maudi, marandahkan,
manunggu utang, di nan rami mamasang pitih barakuak.indak
saide sapandapek, balain tapi katagokkan, itu biaso dalam rapek. Tapi agak-agak
kalau badebat, iyokan dek urang nan tasampai, lalukan dek awak jo daliahnyo,
indak bakasam sambuang parak. Manyubarang di aia dareh adolah bana rasionyo.
Ambiak ancang agak kahulu, turuikkan hiliran aia, manyerong ansua ka mudik,
malereng geser haluan, biduak ka sampai di subarang. Usah disongsong aruih
sungai, karam di riam, diputanyo hanyuik kok indak bamuaro. Manyanangkan hati
urang itulah resep pergaulan indak karasan salamonyo, picayolah.
Adapun hubungan timba baliak
antaro makhluk dengan Khalik ibaraik ikan dengan aia. Kok nyampang ikan
tapisah, carai talantiang dari aia, alamaik hiduik ka sansaro, tak kama
manggapai lai. Tapi sabaliaknyo nak, aia indak manganduang ikan, haram kok inyo
ka tagamang, samiang alun ka ta came. Baitulah pulo dengan Tuhan, walau manusia
kapia sadonyo, langik engka, bumi durako, indak ka sumbiang martabat-Nyo, zat
Allah tatap mulia. Dek sabab karano itu nak, ijan manjauah dari Allah.
Hubuangkan diri jo nan satu. Salamo jantuang badanyuik, salagi angok
turun-naiak, Tuhan nan ambek dilengahkan. Kalau diri sudah manyatu, dakek nan
tidak baantaro, jauah nan tidak bajara’an, sinan hidayah turunnyo.
Sahamba-hamba tabu nak, limo kali dalam sahari tamui Tuhan jo talipon, mangecek
langsuang samo surang. Mintaklah apo ka di mintak, kadukan nasib parasaian,
tangih jo ratok ka bapujuak, tagamang lai ka bajawek Rahman jo Rahim salamonyo.
Adopun kok Ang nak tau satantang nomor talipon-Nyo, hanyo sabanyak tigo angko.
Yaitu, 24434, duo rakaat shalat subuah, ampek rakaat waktu luhua, ampek pulo
dimasuak asar, tigo rakataan di mugarib, ditambah ampek shalat isya. Aratinyo,
sumbayang nak, sumbayang, sumbayang, sumbayang, usah ditinggakan.Manuruik
sifaik jo janji-janji-Nyo Allah itu Maha Pengampun, murah maaf, maha jo dandam.
Tapi ado duo nan tak bahampunan,
partamo murtad, kaduo syirik. Nan dimukasuik dengan murtad nyato-nyato mamutuih
tali, maurak buhua gagang iman, kato jo ruek mambulakang, katie sirah urang
namokan. Sawajah tantang pado syirik, dalam nan inyo baindakkan, hati nan ragu,
ragu bimbang. Dilaia lai maangguak, di dalam batin manggeleng. Tauhid saparo
sudah, mancari Tuhan salain Allah. Kok itu sifat nan bapakai, berang Allah
sampai ka gunjai tunggu jahannam, hari isuak. Jangankan pado Tuhan Allah,
manusiapun lai pandai berang. Kok ati bini alah manulak, tubuahnyo lah
mambulakang, tandonyo indak nio awak, caraikan istri sanan juo. Atau di dalam
inyo basuami, mancari pulo laki lain, wajib ditalak salamonyo. Mamakai istri
nan baitu gayuik hukumnyo dalam Syarak, tacacek bana di nagari, layua talingo
kecek urang.
Mako kini Ayah ingekkan, hati-hati
manjago iman. Taguah-taguah paciak tauhid, usah sumbiang, usahlah cakak. Kok
bulek indak bapasagi, picaknyo indak basuduik, runciangpun indak bajipang.
Walau ba’alah badai mahampeh, lauik gilo tapan mangamuak, kamudi usah
dilapehkan. Hanyo Allah tampek balinduang nak, bukan dukun, bukanlah datu,
bukanlah pulo tukang tanuang atau mamintak bakeh kuburan, kok kunun ka setan jo
ubillih.“Iyya kanak budu wa iyya kanasta’in, kapado allah kito manyambah
kapado-Nyo pulo mintak tolong”.
(2-30:00) Nah… itulah nak, itulah
pitaruah Ayah. Kok nasehat ko lah namonyo, kok pituah ka Ang katokan. Nan nyato
utang ka anak lah taansua. Lain hari Ayah lansaikan,
Abaa Ang kini, karano hari lah laruik malam, badan latiah, mato takantuak, kito baganjua lalok dulu. Insya Allah bisuak kok lai iduik juo, disambuang guliang, ditamatkan surah. Sagitulah da’ulu, sakian sajo.
Abaa Ang kini, karano hari lah laruik malam, badan latiah, mato takantuak, kito baganjua lalok dulu. Insya Allah bisuak kok lai iduik juo, disambuang guliang, ditamatkan surah. Sagitulah da’ulu, sakian sajo.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar